Περιγραφή
Λατινική ονομασία : Vanilla Planifolia/Vanilla Tahitensis
Προέλευση : Η βανίλια προέρχεται από είδη του ομώνυμου αναρριχητικού φυτού που ανήκει στην οικογένεια της ορχιδέας και φύεται σε υγρό τροπικό κλίμα. Ο καρπός της βανίλιας είναι μία επιμήκης σαρκώδης κάψουλα (λοβός ή φασόλι) με γυαλιστερό μαύρο ή σκούρο καφέ χρώμα ανάλογα με το είδος. Προέρχεται είτε από το είδος Βανίλια η πλατύφυλλος (V. planifolia) με καταγωγή το Μεξικό της Κεντρικής Αμερικής αλλά καλλιεργείται πλέον σε πολλές τροπικές περιοχές, είτε από το είδος Βανίλια η Ταϊτινή (V. tahitensis) που είναι ιθαγενές της Ωκεανίας. Οι καρποί συλλέγονται άγουροι και με ειδική επεξεργασία αναδεικνύεται το ιδιαίτερα έντονο άρωμά τους.
Για αρκετούς αιώνες η παραγωγή της ήταν περιορισμένη καθώς το φυτό επικονιάζεται φυσικά μόνο από ένα συγκεκριμένο είδος μέλισσας που ζει στην παραλιακή ζώνη του κόλπου του Μεξικού. Με την επινόηση μίας τεχνητής μεθόδου γονιμοποίησης, η καλλιέργεια της βανίλιας έχει επεκταθεί πλέον και σε άλλες χώρες του υποτροπικής ζώνης.
Η πολυσύνθετη διαδικασία επεξεργασίας της ώστε να μετατραπεί σε μπαχαρικό καθιστούν την βανίλια αγαθό πολυτελείας και ένα από τα πιο ακριβά μπαχαρικά στον κόσμο. Η καλύτερη ποιότητα βανίλιας και η πιο γνωστή στον κόσμο είναι αυτή της Μαδαγασκάρης όπου παράγεται το 80% της παγκόσμιας παραγωγής. Προέρχεται από το πιο διαδεδομένο είδος του φυτού V. Planifolia και συχνά καλείται ως «Bourbon Μαδαγασκάρης». Η τεράστια τροπική καταιγίδα του 2017 που χτύπησε το νησί, κατέστρεψε και τις σοδειές της βανίλιας εκτοξεύοντας την τιμή της ακόμη περισσότερο στα ύψη.
Άρωμα και γεύση : Γλυκό και απαλό άρωμα λουλουδιών σε συνδυασμό με επίσης γλυκιά και κρεμώδη γεύση.
Χρήσεις στην κουζίνα : Επειδή το κύριο αρωματικό στοιχείο της, η βανιλίνη, βρίσκεται στο εσωτερικό του λοβού, χαράξτε τον λοβό κατά μήκος, ανοίξτε τον στα δύο και ξύστε απαλά με ένα μαχαιράκι ώστε να πάρετε τα μικροσκοπικά καφέ σποράκια. Μπορείτε να αρωματίσετε παγωτό, κρέμες, πουτίγκες, σάλτσες, γλυκές ζύμες όπως κέικ και μπισκότα, αλλά και να δώσετε μία εξωτική νότα σε λευκά κρέατα. Δοκιμάστε την σε γεμιστό με σοκολάτα τσουρέκι, σε κέϊκ με ρευστή σοκολάτα, σε μους σοκολάτας ή στην πανακότα. Δώστε ένταση σε αφεψήματα, ακόμη και σε μία απλή κούπα γάλα. Χρησιμοποιείται ευρέως δε και στην αρωματοποιία.
Συνδυάζεται με : σοκολάτα και κακάο για απόλυτη μαγεία, με κανέλα και κάρδαμο για εκρηκτική γεύση στον ουρανίσκο, αλλά και με γάλα καρύδας, τζίντζερ, γαρύφαλλο, μπαχάρι και μοσχοκάρυδο.
Θεραπευτικές Ιδιότητες : Μια σειρά από σωματικά και ψυχολογικά οφέλη αποδίδονται στη βανίλια εδώ και αιώνες. Στην αρωματοθεραπεία, η βανίλια θεωρείται ότι βελτιώνει τη διάθεση και προτιμάται όταν κανείς θέλει να τονωθεί ενεργειακά. Επιπρόσθετα, βοηθά στην αντιμετώπιση στομαχικών διαταραχών και την τόνωση του νευρικού συστήματος.
